Πολλά οφείλει η Εκκλησία στα Μοναστήρια και στους μοναχούς και μαζί με τ' άλλα, ότι τα Μοναστήρια στην εποχή της ακμής των υπήρξαν τα κέντρα των γραμμάτων και των τεχνών. Από τα Μοναστήρια βγήκαν οι μεγάλοι θεολόγοι, οι διδάσκαλοι, οι ποιηταί και υμνογράφοι. Η Λαύρα του αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα, η Μονή του Στουδίου στην Κωνσταντινούπολη, η Μονή του όρους Σινά, η μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους μεταγενέστερα, κι άλλες ονομαστές και ιστορικές Μονές, υπήρξαν κέντρα της Ορθοδοξίας και ορμητήρια μεγάλων αγίων και σοφών μοναχών. Ένας τέτοιος είναι ο άγιος Κοσμάς, Επίσκοπος Μαϊουμά, του οποίου η Εκκλησία σήμερα γιορτάζει την μνήμη. Ο άγιος Κοσμάς είναι θετός αδελφός του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού. Μεγάλωσαν και μορφώθηκαν μαζί στο ίδιο σπίτι οι δύο Άγιοι, εμόνασαν στο ίδιο μοναστήρι, στη Λαύρα του αγίου Σάββα, κι είναι κι οι δύο από τους μεγάλους υμνογράφους και μελωδούς της Εκκλησίας. Ἀπολυτίκιον, Ἦχος δ´. Ταχύ προκατάλαβεΟἱ Μάρτυρες σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτῶν, τὸ στέφος ἐκομίσαντο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· σχόντες γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλον· ἔθραυσαν καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτῶν ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀπολυτίκιον τοῦ Ὁσίου, Ἦχος πλ. δ´Ὀρθοδοξίας ὁδηγέ, εὐσεβείας Διδάσκαλε καὶ σεμνότητος, τῆς Οἰκουμένης ὁ φωστήρ, τῶν Μοναζόντων θεόπνευστον ἐγκαλλώπισμα, Κοσμᾶ σοφέ, ταῖς διδαχαῖς σου πάντας ἐφώτισας, λύρα τοῦ Πνεύματος. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Κοντάκιον, Ἦχος α΄. Χορός, ἈγγελικὸςΜαρτύρωv τοῦ Xριστοῦ, τὴv τετράριθμον δόξαv, ὑμνήσωμεν πιστοί, εὐφημίαις ἀσμάτωv, Ναζάριοv Προτάσιον, καὶ Γερβάσιον Κέλσιον, οὗτοι ἤθλησαν μέχρι τομῆς καὶ θανάτου, οὗτοι στέφαvον, τῆς ἀφθαρσίας λαβόντες, αἰτοῦσι σωθῆναι ἡμᾶς. |