Ανάμεσα στους υμνογράφους και μελωδούς της Εκκλησίας, την πρώτη θέση κατέχει ο Ρωμανός ο Μελωδός, του οποίου η Εκκλησία σήμερα γιορτάζει την μνήμη. Ο Ρωμανός, που ωνομάσθηκε Πίνδαρος της Εκκλησίας, είναι ο ποιητής των εκκλησιαστικών εκείνων ύμνων, που στη γλώσσα των Βυζαντινών ονομάζονται Κοντάκια. Χίλια τέτοια κοντάκια αναφέρει η παράδοση ότι εποίησεν ο Ρωμανός, αφιερωμένα στις δεσποτικές και θεομητορικές γιορτές και στις γιορτές των Αγίων, που επισημότερα γιορτάζονται από την Εκκλησία. Μέσα στην ποίηση του Ρωμανού ξαναζή το ελληνικό πνεύμα, ποτισμένο με την χριστιανική πίστη. Σήμερα μεγάλοι φιλόλογοι και σοφοί κριτικοί και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, ασχολούνται με την έκδοση των έργων του Ρωμανού, που αποτελούν ένα μεγάλο και εκλεκτό κεφάλαιο στην ιστορία της ελληνικής και βυζαντινής φιλολογίας. Ο ελληνισμός κι ο χριστιανισμός στο πέρασμα των αιώνων αποτελούν την καύχηση της ιστορίας. Ἀπολυτίκιον, Ἦχος γ´.Ἀπόστολε Ἅγιε Ἀνανία, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν. Ἀπολυτίκιον τοῦ Ὁσίου, Ἦχος πλ. δ´Ἐν σοὶ Πάτερ ἀκριβῶς διεσώθη τὸ κατ᾽ εἰκόνα· λαβὼν γὰρ τὸν σταυρόν, ἠκολούθησας τῷ Χριστῷ, καὶ πράττων ἐδίδασκες, ὑπερορᾷν μὲν σαρκός, παρέρχεται γάρ· ἐπιμελεῖσθαι δὲ ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτoυ· διὸ καὶ μετὰ Ἀγγέλων συναγάλλεται, Ὅσιε Ῥωμανὲ τὸ πνεῦμά σου. Κοντάκιον, Ἦχος β´. Τὴν ἐν πρεσβείαιςὉ ἐν πρεσβείαις θερμότατος ἀντιλήπτωρ, καὶ τῶν αἰτούντων ταχύτατα εἰσακούων, δέξαι τὴν δέησιν Ἀνανάα ἡμῶν, καὶ τὸν Χριστὸν δυσώπει, τοῦ σῶσαι τοὺς ὑμνούντάς σε, τὸν μόνον ὑπάρχοντα φιλάνθρωπον. |