|
Ὁ Ἑλληνισμός - ὡς τρόπος σκέψης καὶ ὡς γλῶσσα - μπολιάστηκε στὸν Χριστιανισμὸ καὶ ἐπέζησε. Ἀλλιῶς ἴσως θὰ ἀπέθνησκε, ὅπως ἀπέθαναν καὶ ἄλλοι ἀρχαῖοι πολιτισμοί. Πῶς καὶ γιατί ἔγινε ἔτσι δὲν τὸ ἐξετάζουμε τώρα εἶναι πάντως ἔργο τῆς Θείας Προνοίας. Μποροῦμε ὅμως στὸ ζήτημα τοῦτο νὰ ἐξετάσουμε τὴν συμβολὴ τῶν ἀνθρώπων, ποὺ τὸ ἔργο τοὺς εἶναι σὰν μία γέφυρα ἀνάμεσα στὸν ἀρχαῖο καὶ τὸ νεώτερο κόσμο. Μία τέτοια γέφυρα εἶναι τὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, τοῦ ὁποίου σήμερα ἡ Ἐκκλησία τιμᾷ τὴν μνήμη. Ὁ Μέγας Βασίλειος εἶναι ὁ ἐκκλησιαστικὸς ποιμένας καὶ ὁ Οἰκουμενικὸς Διδάσκαλος, ποὺ στὸν βίο του καὶ στὸ ἔργο του συνδυάζει τὴν μεγάλη πίστη μὲ τὴν βαθεία γνώση, τὴν εὐσέβεια καὶ τὴν ἑλληνομάθεια. Εἶναι ὁ θεωρητικὸς νοῦς καὶ συγχρόνως ὁ πρακτικὸς ἄνθρωπος, ὁ σοφὸς καὶ ὁ ἅγιος, ὁ Μέγας. «Παιδείας γεγονὼς ἁπάσης ἔμπλεος» καὶ «ἄριστος ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτοῦ» ὁ Μέγας Βασίλειος. Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου, Ἦχος α´.Εἰς πᾶσαν τήν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος σου, ὡς δεξαμένην τόν λόγον σου· δι᾽ οὗ θεοπρεπῶς ἐδογμάτισας, τήν φύσιν τῶν ὄντων ἐτράνωσας, τά τῶν ἀνθρώπων ἤθη κατεκόσμησας. Βασίλειον ἱεράτευμα, Πάτερ ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Τῆς Ἑορτῆς, Ἦχος α´. Τοῦ λίθου σφαγισθέντος.Μορφήν ἀναλλοιώτως, ἀνθρωπίνην προσέλαβες, θεός ὢν κατ᾽ οὐσίαν, πολυεύσπλαγχνε Κύριε· καί Νόμον ἐκπληρῶν περιτομήν, θελήσει καταδέχῃ σαρκικήν, ἵνα παύσης τὰ σκιώδη, καὶ περιέλῃς τό κάλυμμα τῶν παθῶν ἡμῶν. Δόξα τῇ ἀγαθότητι τῇ σῇ· δόξα τῇ εὐσπλαγχνίᾳ σου· δόξα τῇ ἀνεκφράστῳ Λόγε συγκαταβάσει σου. Κοντάκιον τοῦ Ἁγίου, Ἦχος δ´. Ἐπεφάνης σήμερον.Ὤφθης βάσις ἄσειστος τῇ Ἐκκλησίᾳ, νέμων πᾶσιν ἄσυλον, τήν κυριότητα βροτοῖς, ἐπισφραγίζων σοῖς δόγμασιν, Οὐρανοφάντορ Βασίλειε ὅσιε. Τῆς Ἑορτῆς, Ἦχος γ´. Ἡ Παρθένος σήμερον.Ὁ τῶν ὅλων Κύριος, Περιτομὴν ὑπομένει, καί βροτῶν τὰ πταίσματα, ὡς ἀγαθὸς περιτέμνει· δίδωσι, τὴν σωτηρίαν σήμερον κόσμῳ· χαίρει δὲ, ἐν τοῖς ὑψίστοις καὶ ὁ τοῦ Κτίστου, Ἱεράρχης καί φωσφόρος, ὁ θεῖος μύστης Χριστοῦ Βασίλειος. |
